Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Thanh hao hoa vàng được dùng từ lâu đời trong y học cổ truyền với các tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, lợi tiểu, bổ hư lao… Trong các nghiên cứu gần đây, loại dược liệu này cũng được đánh giá là vị thuốc tiềm năng…

Thanh hao hoa vàng và dược tính

Thanh hao hoa vàng (Artemisia annua L.) thuộc Họ Cúc (Asteraceae) còn có tên gọi khác là thanh cao hoa vàng, thảo cao, ngải hoa vàng, ngải tiên, ngải si, ngải hôi, ngải mèo, hoàng hoa cao...

Thanh hao hoa vàng là cây dược liệu thân thảo, sống hàng năm, hoa màu vàng ở đầu ngọn nở vào mùa thu, lá cây vò ra có mùi thơm đặc biệt. Trên thế giới, thanh hao hoa vàng phân bố rải rác ở các vùng ôn đới ấm, cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, thanh hao hoa vàng mọc tự nhiên ở các tỉnh miền núi phía bắc.

Theo dược điển Việt Nam V, dược liệu đạt tiêu chuẩn có màu vàng nâu hoặc nâu sậm, giòn, dễ vụn nát, mùi thơm hắc đặc biệt, vị đắng, có thể lẫn một ít cành hoặc ngọn non, định lượng artemisinin không ít hơn 0,7% tính theo dược liệu khô kiệt.

Artemisinin là thành phần hoạt tính sinh học quan trọng nhất trong thanh hao hoa vàng. Cấu trúc hóa học của artemisinin là một sesquiterpene lacton có chứa một liên kết endoperoxide bất thường với công thức hóa học C15H22O5. Liên kết endoperoxide bất thường này là vị trí hoạt động chính trong cơ chế hoạt động của thuốc.

Thanh hao hoa vàng đã được sử dụng từ lâu đời để điều trị các bệnh như sốt rét, giun sán, ung thư, sán máng, Leishmaniasis, HIV, viêm gan B, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, viêm phổi…

Nghiên cứu về tiềm năng của thanh hao hoa vàng trong hỗ trợ phòng và trị COVID-19

Theo tienphong.vn đưa tin: Một nhà khoa học tại bang Massachusetts, Hoa Kỳ cho biết loại thảo dược có tên là sweet wormwood – thanh hao hoa vàng, có khả năng/tiềm năng dùng để điều trị bệnh nhân COVID-19.

Giáo sư Pamela Weathers, thuộc Đại học Bách khoa Worcester, bang Massachusetts, cùng với nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra chiết xuất từ trong lá cây Thanh hao hoa vàng có khả năng ngăn chặn được sự nhân rộng của SARS-CoV2 virus và hai biến thể của nó.

Loại thảo dược này được sử dụng hàng ngàn năm để hạ sốt, và đặc biệt là chống sốt rét. Khi COVID-19 bắt đầu hoành hành, giáo sư Weathers đã phát hiện ra rằng chính thảo dược này có tác dụng chống lại virus SARS-CoV2.

“Vì loại thảo dược này được coi là an toàn và sử dụng hàng ngàn năm, nên đây là cơ hội tuyệt vời cứu người, đặc biệt là ở những nơi không có điều kiện y tế đầy đủ” – Giáo sư Weathers nói.

Nhóm nghiên cứu gồm các nhà khoa học của đại học Columbia phát hiện ra rằng chiết xuất từ lá cây có thể cản trở sự nhân rộng của SARS-CoV-2 virus.
Các nhà khoa học đã nhúng nước nóng những lá Thanh hao hoa vàng khô (Artemisia annua/sweet wormwood) lấy từ bốn châu lục, thử nghiệm phương pháp chống virus SARS-CoV-2 và hai biến thể của nó, xuất hiện tại Vương quốc Anh và Nam Phi. Một vài mẫu lá có 12 năm tuổi vẫn có tiềm năng chống được virus.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, chiết xuất của thảo dược này không ngăn chặn được virus tấn công vào tế bào, nhưng nó cản trở nguy cơ nhân rộng của virus.
Việc thử nghiệm phương pháp này trên cơ thể người đang được thực hiện với các bệnh nhân nhiễm COVID-19 nhằm xác định tính hiệu quả của nó.
“Chúng tôi hy vọng rằng việc thử nghiệm sẽ có kết quả tích cực, được cơ quan kiểm dịch chất lượng thực phẩm và dược phẩm FDA thông qua, an toàn và hiệu quả là hai điều quan trọng nhất” – Giáo sư Weathers nói.

Qua nghiên cứu, có thể nhận thấy tiềm năng của cây Thanh hao hoa vàng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh nhân nhiễm virus SARS-CoV-2. 
Nguồn: https://tienphong.vn/thanh-hao-hoa-vang-co-hoat-chat-chong-virus-covid-19-rat-manh-post1334833.tpo

Cùng tìm hiểu về Xuyên tâm liên (Andrographis Paniculata) để hiểu hơn và hiểu đúng về những tác dụng của vị thuốc đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền này.

Xuyên tâm liên 

Cây xuyên tâm liên tên khoa học là Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees ( họ Ô rô-Acanthaceae). Loại cây này hay còn gọi là công cộng, hùng bút, nguyên cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ. Đây là một loài cây thảo thuộc họ Ô rô (Acanthaceae), có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka sau đó được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc. Ở Việt Nam XTL đã được di thực và trồng ở một số tỉnh từ Bắc đến Nam.

Tác dụng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên đã được sử dụng trong y học cổ truyền của nước ta từ lâu để điều trị một số bệnh như sốt nóng, sốt rét, viêm nhiễm, tiêu chảy cấp, thủy đậu, bệnh phong, bệnh tiểu đường, kể cả một số bệnh ung thư và một số bệnh ngoài da khác. 

Công dụng của xuyên tâm liên được đánh giá qua hàm lượng của một số hợp chất terpenoid như andrographolide, neoandrographolid, dehydroandrographolide, các hợp chất này tập trung chủ yếu ở lá. Các hợp chất này có những đặc tính dược lý như: Điều hòa miễn dịch, hạ huyết áp, chống độc, chống viêm, chống huyết khối, đặc biệt là kháng lại một số virus như: virus viêm gan B, virus viêm gan C, virus cúm A, virus HIV, virus herpes simplex và một số loại virus gây bệnh khác.

Một số nghiên cứu về Xuyên tâm liên và hỗ trợ điều trị Covid-19

Theo PGS. TS Phạm Gia Điền cho biết, dựa trên cơ sở những đặc tính dược lý ưu việt của Xuyên tâm liên, gần đây đã có một số nghiên cứu, thử nghiệm về khả năng tác động của các hợp chất này cũng như dẫn chất của chúng lên virus SARS-COV2 theo tính toán ở dạng mô hình, mô phỏng (in silico) cũng như những nghiên cứu, thử nghiệm trên lâm sàng.

Những nghiên cứu tác động của andrographolid, neoandrographolid, dehydroandrographolid và một số dẫn chất của chúng lên virus SARS-COV2 đã được tính toán dựa trên những mô phỏng về tác động của các hoạt chất này liên kết với các thụ thể của virus SARS-COV2, ức chế các enzyme liên quan đến quá trình sao chép, phiên mã, dịch mã, dẫn đến virus bị suy yếu, bất hoạt, cuối cùng là bị tiêu diệt.

Năm 2020, Sukardiman và cộng sự đã tổng hợp được hai hợp chất là andro- grapholid glucosid và flavonoid glucosid, chúng có khả năng liên kết với thụ thể LU7, Mpro của virus SARS- COV2, ức chế enzyme protease chính của virus. 

Cùng trong năm này Murugan và cộng sự cũng nhận thấy rằng andrographolid và dẫn xuất của nó liên kết với các thụ thể 3Clpro, Plpro, RdRp và protein S của virus SARS-COV2. Ngoài ra còn có nhóm của Maurya và cộng sự đã chỉ ra rằng andrographolid có ái lực đáng kể với với Protein S thụ thể ACE2 của SARS-COV2, làm hạn chế sự xâm nhập của virus vào tế bào vật chủ. 

Năm 2021 Enmozhi và cộng sự đã gắn thành công andrographolid với thụ thể Mpro của virus SARS-COV2. Theo tính toán mô phỏng phần tử cấy ghép giữa andrographolid và thụ thể Mpro này của SARS-COV2 tạo ra hợp chất đầy hứa hẹn để tiêu diệt virus Corona.
Kết quả bước đầu của những nghiên cứu trên đã chứng minh khả năng tác động của hợp chất andrographolid dehydroandrographolid, neoandrographolid và dẫn chất của chúng lên virus SARS-COV2 là hiện hữu có cơ sở khoa học mở ra triển vọng lớn cho những nghiên cứu, thử nghiệm tiếp theo trên lâm sàng của các hợp chất trên. 

Từ tháng 12/2020 đến tháng 2/2021 tại viện nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan đã tiến hành thử lâm sàng trên 63 bệnh nhân Covid 19 thể nhẹ cho thấy sử dụng cao chiết Xuyên tâm liên qua đường uống với lượng cao có chữa 60mg andrographolid mỗi lần, 3 lần trong ngày, trong 5 ngày liên tục cho thấy sau 3 ngày sử dụng đã giảm viêm nhiễm đáng kể đặc biệt là viêm nhiễm đường hô hấp, viêm phổi và số lượng virus SARS-COV2. Sau 5 ngày gần như mọi triệu chứng của virus SARS-COV2 đã được khống chế. Các phản ứng phụ có hại của cao Xuyên tâm liên là rất nhẹ và không phổ biến.

Tại Thụy Điển cũng có nghiên cứu chứng minh Xuyên tâm liên có tác dụng điều trị tốt đối với bệnh nhân nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn, virus kháng khuẩn, kháng virus gây nên. Cụ thể các hợp chất được chiết xuất từ Xuyên tâm liên có tác dụng chống viêm mạnh, làm giảm nhanh những triệu chứng như: cảm cúm, viêm màng não, sốt rét và một số bệnh viêm nhiễm khác, rút ngắn thời gian điều trị. Do đó hiện nay tại Thụy Điển có nhiều nghiên cứu sử dụng XTL với mục tiêu phòng và điều trị virus corona.

Tại Ấn Độ AYUSH đã cho phép sử dụng bài thuốc cổ truyền KabasuTa Kudineer có chứa thành phần XTL với phác đồ điều trị chuẩn đối với bệnh nhân mắc Covịd- 19 đã cho kết quả khả quan trong việc loại bỏ virus và giảm thời gian điều trị.

Tại Trung Quốc trong quá trình đẩy lùi đại dịch Covid-19 đã thực hiện chương trình khuyên dùng sản phẩm Xiyang ping để điều trị cho bệnh nhân mắc covid-19. Xiyang ping là chế phẩm chống viêm, kháng virus đã được cấp phép tại Trung Quốc. Đây là sản phẩm dùng để tiêm, thành phần của nó là hai hợp chất được bán tổng hợp từ andrographolid, Xiyang ping được sử dụng cho bệnh nhân nhiễm covid-19 ở thể nhẹ và trung bình, cho thấy thời gian giảm ho, hạ sốt và đào thải virus giảm đáng kể, gần như không có bệnh nhân tiến triển sang giai đoạn nặng, đồng thời không thấy có tác dụng phụ nghiêm trọng nào của thuốc trong quá trình thử nghiệm. Sản phẩm Xiyang ping được cho là an toàn hiệu quả trong việc cải thiện và phục hồi của bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình.

Tại Việt Nam theo hướng dẫn sử dụng thuốc y học cổ truyền, phương pháp y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do SARS-COV2 ban hành kèm theo công văn số 136/BYT-YHCT ngày 17/03/2020 của Bộ trưởng Bộ Y Tế.

Ngày 24/07/2021 ông Nguyễn Thế Thịnh cục trưởng Cục quản lý y dược cổ truyền Bộ Y Tế đã đưa bài thuốc Ngọc Bình Phong Tán trong đó có vị Xuyên tâm liên để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện dã chiến số 2 cho kết quả khả quan. Hiện nay, Cục đang kết hợp với Cục khoa học và Công nghệ và Đào tạo Bộ y tế tiếp tục nghiên cứu thử lâm sàng sản phẩm Ngọc Bình Phong Tán có chứa XTL trên bệnh nhân mắc Covid19 để đánh giá hiệu lực của bài thuốc trên.

Những cơ sở khoa học đã được chứng minh kể trên và những kết quả bước đầu về thử trên lâm sàng các hoạt chất như andrographolid neoandrographolid dehydroandrographolid và các dẫn chất của cũng như dịch chiết từ cây Xuyên tâm liên có thể khẳng định Xuyên tâm liên và các hoạt chất có trong Xuyên tâm liên có tiềm năng lớn trong việc điều trị Covid-19.

Lưu ý, Xuyên tâm liên phải có hướng dẫn cụ thể và được chỉ định bởi các Bác sĩ có chuyên môn Xuyên tâm liên, không nên tự ý sử dụng thuốc khi không có sự cho phép của chuyên gia Y tế.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy bổ sung vitamin và khoáng chất là việc cần thiết, có vai trò nhất định trong hỗ trợ điều trị COVID-19

Vitamin và khoáng chất có vai trò tăng cường miễn dịch

Một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm vitamin A, B, C, D, E và K, và các vi chất dinh dưỡng như natri, kẽm, kali, clorua, canxi và phốt pho có thể giúp duy trì sức khỏe chung và tăng cường hệ thống miễn dịch, do đó giảm nhiễm trùng. Sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất trong huyết tương sẽ dẫn đến hoạt động kém hiệu quả của hệ thống miễn dịch. Nhiều nghiên cứu gần đây đã xem xét dữ liệu liên quan đến vai trò của vitamin và khoáng chất trong việc điều trị COVID-19. Mục tiêu chính là làm nổi bật vai trò điều trị có thể có của các vitamin A, B, C, D, E và K, và các vi chất dinh dưỡng như là chất tăng cường miễn dịch ở bệnh nhân COVID-19.

Các bằng chứng gần đây cho thấy bổ sung dinh dưỡng có thể giúp giảm tải lượng virus và tỷ lệ nhập viện ở bệnh nhân COVID-19. Vitamin có đặc tính chống oxy hóa và tác dụng điều hòa miễn dịch.Các khoáng chất có tác động tích cực đến khả năng miễn dịch trong các trường hợp nhiễm virus, ngăn ngừa và làm giảm các bệnh tim mạch và mạch máu não, vốn là những đặc điểm của nhiễm trùng COVID-19 nặng.

Các nghiên cứu ban đầu về COVID-19 cho thấy sự thiếu hụt khoáng chất trong thời gian dài có thể dẫn đến sự gia tăng nồng độ ACE2 trong các tế bào đường hô hấp dưới, do đó có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng SARS-CoV-2.

Các nghiên cứu cho thấy nồng độ natri giảm đáng kể ở bệnh nhân COVID-19 và nồng độ kali thấp có thể dẫn đến tăng ARDS và nguy cơ tổn thương tim cấp tính, đây là một biến chứng thường gặp ở bệnh nhân COVID-19.

Các loại vitamin và khoáng chất nên bổ sung

Để cơ thể luôn khỏe mạnh thì chế độ dinh dưỡng cân bằng, đầy đủ vitamin và khoáng chất là đặc biệt cần thiết, nhất là với những bệnh nhân Covid-19. Dưới đây là một số loại vitamin và khoáng chất nên được bổ sung:

- Vitamin B3 hay niacin (axit nicotinic, axit pantothenic) có tác động chống viêm và các nghiên cứu gần đây cho thấy nó có thể giúp giảm viêm ở bệnh nhân COVID-19 và thậm chí có thể được sử dụng như một liệu pháp hỗ trợ.

- Vitamin B6 (pyridoxine) ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch bẩm sinh / thích ứng và sự gia tăng của các tế bào miễn dịch. Một nghiên cứu gần đây cho thấy bổ sung pyridoxine làm giảm các triệu chứng COVID-19 bằng cách giảm các cytokine gây viêm, cải thiện phản ứng miễn dịch và ngăn ngừa tình trạng đông máu.

- Vitamin B12 (cobalamin / cyanocobalamin) có thể điều chỉnh sự hình thành chemokine / cytokine và làm trung gian giao tiếp giữa các tế bào miễn dịch trong các con đường sinh lý bệnh và do đó bảo vệ chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và virus khác nhau, bao gồm cả SARS-CoV-2.

- Vitamin D có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, ức chế sự biểu hiện quá mức của các cytokine gây viêm IL-1α, IL-1β và yếu tố hoại tử khối u-α. Tài liệu cho thấy rằng vitamin D đã được nghiên cứu để sử dụng trong điều trị nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARTIs). Vitamin D đã được báo cáo rằng có thể điều chỉnh sự biểu hiện ACE2 trong mô phổi, một yếu tố gây bệnh trong COVID-19.

- Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh và đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chức năng của hệ thống miễn dịch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng vitamin E tăng lên giúp duy trì khả năng miễn dịch ở những người cao tuổi. 

- Vitamin K là một loại vitamin tan trong chất béo có tự nhiên trong một số loại thực phẩm và là tham gia vào quá trình cầm máu. Vitamin K1 tham gia vào quá trình hoạt hóa các yếu tố đông máu ở gan và do đó giúp chống lại các biến chứng huyết khối ở bệnh nhân COVID-19.

- Kẽm Gluconat hoạt động như một tác nhân tích cực để miễn dịch chống lại bệnh cúm H1N1, và có bằng chứng về sự suy giảm hoạt động của ACE2 trong phổi chuột sau khi bổ sung kẽm. Dữ liệu in vitro cho thấy kẽm ức chế polymerase SARS-CoV-2 bằng cách ngăn chặn sự sao chép của nó. Do đó, bổ sung kẽm có thể là một liệu pháp bổ trợ trong điều trị COVID-19.

Dựa trên những phân tích về vai trò của vitamin và khoáng chất trong việc hỗ trợ điều trị COVID-19, có thể kết luận rằng việc bổ sung vitamin và các vi chất dinh dưỡng có thể tác động tích cực đến kết quả điều trị COVID-19.
 
Nguồn: https://suckhoedoisong.vn/vitamin-va-khoang-chat-ho-tro-dieu-tri-covid-19-169210802174039414.htm